Azerbaycan Respublikasinin Dovlet remzleri

Azerbaycan Respublikasının Dovlet remzleri 

Madde 23. Azerbaycan dovletinin remzleri
(Konstitusiya maddesi)

I. Azerbaycan Respublikasinin dovlet remzleri Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayraghi, Azerbaycan Respublikasinin Dovlet gerbi ve Azerbaycan Respublikasinin Dovlet himnidir.

II. Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayraghi beraber enli uch ufuqi zolaqdan ibaretdir. Yuxari zolaq mavi, orta zolaq qirmizi, ashaghi zolaq yashil rengdedir ve qirmizi zolaghin ortasinda bayraghin her iki uzunde agh rengli aypara ile sekkizgusheli ulduz tesvir edilmishdir. Bayraghin eninin uzunlughuna nisbeti 1:2-dir.

III. Azerbaycan Respublikasi Dovlet bayraghinin ve Azerbaycan Respublikasi Dovlet gerbinin tesviri, Azerbaycan Respublikasi Dovlet himninin musiqisi ve metni Konstitusiya qanunu ile mueyyen edilir.

Azerbaycanda uchrengli dovlet bayraghi ilk defe 1918-ci il noyabr ayinin 9-da Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti hokumetinin qerari ile qebul edilmishdir. 1920-ci il aprelin 28-de Xalq Cumhuriyyeti suqut etdikden ve Sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra Azerbaycanda bu bayraqdan imtina edilmishdir. 

Bu bayraq ikinci defe 1990-ci il noyabrin 17-de Naxchivan Muxtar Respublikasi Ali Meclisinin qerari ile berpa edilmish ve Muxtar Respublikanin dovlet bayraghi kimi qebul edilmishdir. Eyni zamanda Naxchivan Muxtar Respublikasi Ali Meclisi Azerbaycan SSR Ali Soveti qarshisinda uchrengli bayraghin Azerbaycanin resmi dovlet remzi kimi taninmasi haqqinda vesatet qaldirmishdir.

1991-ci il fevral ayinin 5-de Azerbaycan Respublikasi Ali Soveti Naxchivan Muxtar Respublikasi Ali Meclisinin vesatetine baxmish ve uchrengli bayraghin Azerbaycanin dovlet bayraghi kimi qebul edilmesi haqqinda qerar vermishdir.

Azerbaycan Respublikasinin dovlet bayraghi beraber enli uch ufuqi zolaqdan ibaretdir. Yuxari zolaq mavi, orta zolaq qirmizi, ashaghi zolaq yashil rengdedir. Mavi reng - Azerbaycan xalqinin turk mensheli olmasini, qirmizi reng - muasir cemiyyet qurmaq, demokratiyani inkishaf etdirmek isteyini, yashil reng - islam sivilizasiyasina mensublughunu ifade edir. Qirmizi zolaghin ortasinda bayraghin her iki uzunde agh rengli aypara ile sekkizgusheli ulduz tesvir edilmishdir. Bayraghin eninin uzunlughuna nisbeti 1:2-dir.

Azerbaycanin dovlet gerbi haqqinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti hokumeti 1920-ci il yanvarin 30-da musabiqe elan etmish ve musabiqeden kechecek gerb numunesinin hemin ilin mayin 28-de qebul edileceyi haqqinda qerar chixarmishdir. Lakin 1920-ci il aprel ayinin 28-de Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin suqut etmesi neticesinde gerb qebul edilmemishdir.

1990-ci il noyabrin 17-de Naxchivan Muxtar Respublikasinin Ali Meclisi Dovlet gerbi ile baghli meseleni muzakire ederek, Azerbaycan SSR Ali Soveti qarshisinda Azerbaycanin Dovlet gerbinin hazirlanmasi uchun yeni musabiqenin elan olunmasi haqqinda vesatet qaldirmishdir.

Musabiqe 1991-ci il fevralin 5-de Azerbaycan Respublikasi Ali Sovetinin qerari ile elan olunmushdur. 1991-1992-ci iller erzinde musabiqeye Dovlet gerbinin onlarla layihesi teqdim olunmush, muzakireler zamani 1919-1920-ci illerde hazirlanmish layihelerden birinin qebul edilmesi ile baghli teklifler de seslenmishdir.

Azerbaycan Respublikasinin Ali Soveti 1993-cu il yanvarin 19-da qebul etdiyiKonstitusiya Qanunu ile 1919-1920-ci illerde hazirlanmish Dovlet gerbi layihelerinden birini mueyyen deyishikliklerle Azerbaycan Respublikasinin Dovlet gerbi kimi tesdiq etmishdir.

Azerbaycan Respublikasinin Dovlet gerbi Azerbaycan dovletinin musteqilliyi remzidir. Dovlet gerbi palid budaqlarindan ve sunbullerden ibaret qovsun uzerinde yerleshen sherq qalxaninin tesvirinden ibaretdir. Qalxanin ustunde Azerbaycan Respublikasinin Dovlet bayraghinin rengleri fonunda sekkizgusheli ulduz, ulduzun merkezinde alov tesviri vardir.

Dovlet gerbinin qabariq tesviri:

Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin iqametgahina ve xidmeti kabinetine;

Azerbaycan Respublikasi parlamentinin binasina, iclas salonuna ve parlament sedrinin xidmeti kabinetine;

Azerbaycan Respublikasinin butun mehkemelerinin, herbi tribunallarinin binalarina, mehkeme iclaslarinin salonlarina, Azerbaycan Respublikasi Konstitusiya Mehkemesi ve Ali Mehkemesi sedrlerinin xidmeti kabinetlerine;

Azerbaycan Respublikasi qanunvericiliyinde nezerde tutulmush hallarda dovlet orqanlarinin binalarina;

Azerbaycan Respublikasinin diplomatik ve ticaret numayendeliklerinin, konsulluq idarelerinin binalarina vurulur.

Azerbaycan Respublikasının Dovlet himni 

1920-ci il yanvarin 30-da Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Nazirler Shurasi Cumhuriyyetin milli himninin hazirlanmasi haqqinda qerar qebul etdi ve bu meqsedle Xalq Maarif Nazirliyi terefinden musabiqe elan edildi. Lakin 1920-ci il aprelin 28-de Xalq Cumhuriyyetinin suqutu Azerbaycanin milli himnini qebul etmeye imkan vermedi.

1992-ci il mayin 27-de parlament "Azerbaycan Respublikasinin Dovlet himni haqqinda" Qanun qebul etdi. Qanuna esasen, 1919-cu ilde boyuk bestekar Uzeyir Hacibeyov ve shair ehmed Cavad terefinden tertib edilmish "Azerbaycan marshi" Azerbaycanin Dovlet himni kimi tesdiq edildi.

Musiqisi: Uzeyir Hacibeyovun
Sozleri: Ehmed Cavadindir

Azerbaycan, Azerbaycan!
Ey qehreman ovladin shanli Veteni!
Senden otru can vermeye cumle haziriz!
Senden otru qan tokmeye cumle qadiriz!
Uch rengli bayraghinla mesud yasha!
Minlerle can qurban oldu,
Sinen herbe meydan oldu!
Huququndan kechen esger!
Here bir qehreman oldu!
Sen olasan gulustan,
Sene her an can qurban!
Sene min bir mehebbet
Sinemde tutmush mekan!
Namusunu hifz etmeye,
Bayraghini yukseltmeye,
Cumle gencler mushtaqdir!
Shanli Veten, shanli Veten!
Azerbaycan, Azerbaycan!